گلزاری: سیاست مشاوران جوان از دید بسیاری از کارشناسان سیاست غلطی بود که در این دولت از همان ابتدا با آن مخالفت شد و طی بخشنامهای هم از سوی معاونت راهبردی آن زمان این پست سازمانی حذف شد تنها 197سمن (انجیاو) به ما تحویل دادند و ما به 500 سمن رساندیم رئیس کمیته امداد امام(ره)در جلسهای وقتی که فهمید بودجه جوانان 8 میلیارد تومان است به من گفتند که شما بیایید جزو مددجویان کمیته امداد شوید رویکردهای ما جوانفریبی، جوان غافلی و جوانهراسی نیست، رویکرد دولت تدبیر و امید جوانباوری و جوانیاوری است 5 هزار سمنی که از دولت اصلاحات برجای مانده بود به ۱۹۷ سمن آن هم با گرایشهای خاص و ویژه تقلیل پیدا کرد. سمنها را در دولت قبل قلع و قمع کردند مسائل جوانان متولیان متعددی دارد که بهطور ناقص و مقطعی در آنها وارد میشوند. اینکه ما بتوانیم آنها را هماهنگ کنیم کار سادهای نیست انتظار داریم رسانهها تمام سعی خود را کنند که این داستان غمانگیز ادغام وزارت ورزش و جوانان با تفکیک مجدد به پایان برسد
بیپرده و بدون تعارف، بیایید ما رسانهایها، یک قرار و پایه محکم بگذاریم و سعی نکنیم همیشه برای بیان مشکلات یک قشر خاص مثلاً جوانان، مسئولان را پشت تریبون قرار دهیم و تنها شنونده سخنان آنان باشیم یا خودمان به گفتوگو با آنان بنشینیم. این بار از جامعه هدف خواستیم به صحنه آمده و بیان کننده مشکلاتشان باشند چون آنها جنس کارشان را بهتر از من و شما میشناسند و از نزدیک دردها و مشکلاتشان را لمس کردهاند. قدم اول را ما برداشتیم و از خودمان شروع کردیم، قرعه بهنام هفته جوان افتاد که در آستانه فرارسیدن آن هستیم. این مناسبت را بهانه قرار دادیم تا پای صحبت دو تن از جوانانی بنشینیم که در جشنواره حضرت علی اکبر(ع) برگزیده شده بودند! جشنوارهای که در دولت جدید تاکنون برگزار نشده و مدیران وزارت ورزش و جوانان معتقدند به علت مشخص نبودن ساز و کار حمایت از جوانان و ابهامات زیاد در فرآیند انتخاب، آسیبهایش بیش از فوایدش است. دو جوان بهعنوان نماینده جوانان: مرتضی مفخمی که در سال ۹۱ جزو برگزیدگان برتر کارآفرین بود و علی البرزی که در سال ۹۲ یکی از برگزیدگان حوزه رسانه در جشنواره حضرت علیاکبر(ع) شد. این دو جوان، میهمان روزنامه ایران بودند تا رودررو بادکتر محمود گلزاری، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان و دکتر مصطفی فروتن روانشناس و محقق علوم رفتاری از مشکلات و کاستیهای موجود در حوزه جوان بگویند.
ایران: میزگرد را با این سئوال شروع کنیم که جوانان همیشه از دستگاههای متولی در امر جوانان مطالبهگر بوده و هستند ولی آیا به همان اندازه حوزه جوانان توانسته است پاسخگوی مطالبات جوانان باشد؟
گلزاری: سیاست مشاوران جوان از دید بسیاری از کارشناسان سیاست غلطی بود که در این دولت از همان ابتدا با آن مخالفت شد و طی بخشنامهای هم از سوی معاونت راهبردی آن زمان این پست سازمانی حذف شد. این حذف البته به معنای نشنیدن حرف جوانان نیست اتفاقاً برای از بین بردن رانت عده خاصی این تصمیم گرفته شد.
البرزی: چون ما در کار رسانه فعالیت میکنیم با خیلی از جوانان در ارتباط هستیم و از دغدغه طیف گستردهای از جوانان آگاهیم یکی از این دغدغهها این است که جشنواره جوان چند سال برگزار شد و جوانانی در این جشنواره برتر شدند یک نگاه وجود دارد و آن این که جشنوارههایی که برگزار میشود یک جشنواره تشریفاتی و تزئینی هستند که دیگر قدرت اجرایی، حمایت و الگوسازی برای جوانان ندارد؟
گلزاری: اینها را باید از مسئولان جشنوارههای دیگر هم بپرسیم. مثلاً مسئول جشنواره خوارزمی کیست؟ وزارت علوم، باید ببینیم این وزارتخانه بعد از اینکه افراد برتر را مشخص کرد چه میکند.
مفخمی: ما حتی نامهای برای شما فرستادیم ولی جواب نگرفتیم. مسألهای که وجود دارد این است که تمامی جشنوارهها بعد از اینکه آن فرد را مشخص میکنند از آنها حمایت مالی میکنند،مثل جشنواره شیخ بهایی که حمایت معنوی میکندیا مثل جشنواره دانشجوی برتر. اما در وزارت ورزش و جوانان اتفاقی که میافتد این است که در هفته جوان از یک عده جوان قدردانی میشود ولی بعد فراموش میشوند و سال بعد همان اتفاق تکرار میشود.
گلزاری: شما وقتی از جشنوارههای دیگر مثال میزنید میگویید حمایت معنوی ولی الان توقع حمایت مالی دارید. دلیلش این است که ما یک دستگاه اجرایی مثل وزارت علوم و وزارت ارشاد نیستیم، که البته آنها هم این کار را نمیکنند. ما سه نوع حمایت داریم، یکی حمایت استخدامی و کاریابی است، یکی حمایت پرداخت مسائل مالی و دیگری حمایت معنوی که همان افزایش توانمندی است. وزارتخانهای مثل ارشاد چه ساز و کاری دارد که به رسانهای که منتخب شده بگوید حتماً در این رسانه باید فلان جوان را بهکار بگیرد. خیلی ساز و کاری ندارد و وظیفهای
هم ندارد.
ایران: تعبیر شما از ترکیب دو مقوله <ورزش> و <جوان> چیست؟
گلزاری: بخش ورزش آن نه، بخش جوانان آن اصلاً اجرایی نیست، اعتباری به این بخش داده نشده که از صدها جوان منتخب یا حتی اندکی از آنها را حمایت مادی کند. فرض کنید ما 500 سمن جوان را که(البته درسال 93 تنها 197سمن به ما تحویل دادند و ما به 500 سمن رساندیم) به هر کدام تنها یک میلیون تومان در سال بدهیم سر جمع آن 500میلیون تومان میشود. این نه جزو بودجه ماست و نه جزو وظیفه ما. حتی وزارتخانههای اجرایی که مسئول هستند هیچ وظیفه حمایتی مالی ندارند چه برسد به بخش جوانان که اصلاً وظیفه اجرایی برای آن قائل نشدند.
مفخمی: بودجه شما چقدر است؟
گلزاری: بودجه معاونت جوانان 8میلیارد تومان است. در حال حاضر4اداره کل داریم غیر از یک ستاد، رئیس کمیته امداد امام(ره)در جلسهای وقتی که فهمید بودجه جوانان 8 میلیارد تومان است به من گفتند که شما بیایید جزو مددجویان کمیته امداد شوید. به فراکسیون جوانان مجلس وقتی گزارش دادیم یکی از اعضا گفت این بودجه برابر است با 12 کیلومتر جاده روستایی! بخش جوانان که یک بخش بسیار تضعیف شدهای با یک بودجه بسیار اندک با 31 استان است، نه وظیفه حمایت مالی دارد و نه توان
آن را دارد.
مفخمی: پس ماده 3 چه میگوید؟ این ماده صراحتاً میگوید وزارت ورزش و جوانان مکلف است اقدامهای لازم را جهت تشویق و ترغیب جوانان و پیشرفت آنها برای معرفی الگوها صورت دهد.
گلزاری: این ماده، حمایت مادی ندارد.
مفخمی: اجازه بدهید. من سؤال اولم این بود که چرا وزارت ورزش و جوان مشاور جوان ندارد؟
گلزاری: من با عنوان مشاور جوان مخالفم.
مفخمی: چرا؟
گلزاری: چون مشاور جوان را من با رویکرد جوانفریبی میبینم. در مصاحبهها هم اعلام کردم که رویکردهای ما جوانفریبی، جوان غافلی و جوانهراسی نیست، رویکرد دولت تدبیر و امید جوانباوری و جوانیاوری است.
مفخمی: منظور شما این است که الان دولت که مشاور جوان دارد پس خوب نیست؟
گلزاری: ابتدا هم گفتم این دولت در همان ابتدا با بخشنامهای رسماً پست مشاور جوان را حدف کرد. این دولت مشاور جوان ندارد شاید مشاور در امور جوانان داشته باشد ولی مشاور جوان نه. بحث این است که بیشتر دستیار جوان دارند نه مشاور جوان.
یادتان باشد اینجا یک تناقض وجود دارد، مشاور یعنی کسی که تجربه وتوان فکری او به قدری است که میتواند برای مدیران ایدهپردازی دهد. کسی کهاندوخته علمی دارد، مثلاً استادی که سالها تجربه دانشگاهی دارد و ۳۰ سال در حوزه های مشخصی کار علمی و عملی کرده است چه نیازی به مشاوره یک جوان ۲۲ ساله دارد که دانشجوی اوست و تازه از دبیرستان آمده. مشاور واقعی کسی است که یا تجربهاش بهاندازه مدیر باشد
یا از او بیشتر.
ایده درست را آقای ترکان در مناطق آزاد دادند. گفتند ما به مشاور جوانی که کنار ما بنشیند و انتظارش بالا برود نیاز نداریم. ما به دنبال فردی هستیم که پیگیر نیازهای جوانان باشد. ما به پشتیبان و دونده برای کار جوانان نیاز داریم. اینکه جوانهای ما مشکل کار داشته باشند و بعد چند جوان را به عنوان مشاور کنار مدیر بنشانیم درست نیست این میشود تافته جدا بافته. من با چنین عنوان و رویکردی مخالفم.
مفخمی: با چه چیزی موافق هستید؟
گلزاری: من با دستیار جوان موافقم.
مفخمی: من موافق همه نکاتی که گفتید هستم ولی شما که جذب ندارید؟
گلزاری: نه، اصلاً بحث جذب نیست. قرار نیست دستیاران جوان تبدیل به کارمند بشوند.
مفخمی: پس نمیتوانید دونده جذب کنید.این صحبت شما برعکس آن مناظرهتان است.
گلزاری: اگر کسی دوست دارد جذب شود باید از طریق آزمون استخدامی اقدام کند. ولی اینکه کسی بخواهد دستیار جوان بشود و کار را از مدیران با تجربه یاد بگیرد داستان دیگری است. البته با اینکه شما منتخب کارآفرینی هستید و باید مدافع ایجاد اشتغال از شیوههایی خارج از استخدام رسمی باشید ولی به نظر خیلی علاقه به استخدام دارید.
مفخمی: من ایرادها را بگویم؟ شما ادعا دارید که در رابطه با سمنها خوب کارکردید. من معتقدم خوب کار نکردید. به دلیل اینکه شما در بخش سمنها گفتید که اگر کسی برای ایجاد سمن ثبتنام کند یک هفته زمان لازم است. اگر در این مدت انجام شد بهتر، اگر نشد به شما مجوز میدهیم.
گلزاری: نه اینطور نیست، هیج وقت چنین حرفی زده نشده است که فرآیند تشکیل سمن یک هفتهای است. هدف ما این است که مسیر قانونی آسانتر شود. یعنی گفتیم که اگر همه مراحل گرفتن مجوز مشکلی نداشته باشد این کار انجام میشود.
مفخمی: ولی برای خود من 9 ماه طول کشید تا مجوز بگیرم. متأسفانه بخش جوانان آن قدر دچار جلسات و همایشها شده که جوانها در آن دیده نمیشوند.
گلزاری: فرآیند تشکیل سمن در کل کشور زمانبر است. چه از وزارت کشور بخواهید مجوز بگیرید یا از ارگان دیگر. هدف ما در وزارت ورزش این بوده که فرآیند قانونی آن برای جوانان تسهیل شود.
مفخمی: من به عنوان یک جوان کارآفرین کجا باید حمایت شوم؟
گلزاری: وزارت کار باید به جوانان کارآفرین امکانات بدهد تا ایدههایش را انجام بدهد.
مفخمی: شما در دو سال برای من جوان منتخب چه کار کردید؟
گلزاری: نه برای جوان منتخب که برای همه فعالیت کردهایم. ما با وزارت کار و وزارت اقتصاد جلسه گذاشتیم و تمام حساسیتهای آنها را براساس ماده 41 برانگیختیم.
مفخمی: مثلاً چه حساسیتهایی را برانگیختید؟
گلزاری: ماده ۴۱ برنامه پنجم میگوید که همه دستگاههای دولتی وظیفه دارند که در برنامههای سالانه خود بودجهای را برای برنامه جوانان اختصاص دهند. تکالیف هر دستگاه هم باید مشخص و شفاف معلوم شود و از طرفی شاخصههایی برای ارزیابی کارکرد دستگاهها باید مشخص شود. تدوین شاخص های ارزیابی را به ما سپردند اما بودجه و تکالیف برای دستگاههاست. در وزارت کار جلسهای داشتیم با حضور وزیر محترم و تمام معاونین وزارت کار. در آنجا ماده 41 را بررسی کردیم و گفتیم که این تکلیف قانونی وزارت کار است که راجع به حوزه جوانان بگوید چه کار کرده است. البته در کنار این مسائل نگاه مخالفی هم وجود دارد وآن این است که برخی میگویند اصلاً نباید به جوانان به طور اختصاصی توجه شود. بعضی از مدیران میگویند تفاوتی بین جوان، خردسال و میانسال نیست. اگر بحث اشتغال یا کارآفرینی است باید برای همه برنامه ریزی کرد. البته ما میگوییم جوان در اولویت است. همین جلسه را هم با وزارت ارشاد گذاشتهایم. در آنجا نیز وزیر محترم ارشاد و همه معاونین حضور پیدا کردند تا در خصوص جوانان بحث کنیم. به سراغ تمام دستگاههایی میرویم که وظیفه دارند در حوزه جوان کار کنند و مطالبهگری میکنیم.
البرزی: چه تضمینی وجود دارد که دستگاهها کارشان را انجام دهند؟
گلزاری: متأسفانه تضمین دقیقی وجود ندارد جز گزارش دادن به شورای عالی جوانان و ستاد ملی ساماندهی امور جوانان و البته بررسی عملکرد ماده ۴۵۱ و نقش دستگاهها در برنامه پنجم.
مفخمی: چطور میتوان نامه گرفت؟
گلزاری: نامه گرفتن و توصیه گرفتن از رویههای غلطی است که متأسفانه از دولت قبل باب شده است. به شما نامه نمیدهند. وزارت کار قوانین و برنامههایش را در حوزه جوان به ما گزارش میدهد. ما هم به شورای عالی جوانان گزارش میدهیم.
مفخمی: برای توانمندی سمنها چه کار کردید؟
گلزاری: در سال گذشته و به صورت منطقهای ۶ دوره برای آموزش توانمندی سمنها برگزار کردیم، ۴ دوره آموزش های عمومی و دو دوره آموزش های تخصصی.
مفخمی: ببخشید ولی دورههایتان اصلاً خوب نبود. خروجی دورهها چه بوده است؟
گلزاری: آیا شما در هر ۶ دوره حضور داشتید که این قدر قاطعانه نظر میدهید؟ بهتر است شما ابتدا از افرادی که دورهها را گذراندهاند بپرسید.
مفخمی: ارزیابی خروجی چه بود؟
گلزاری: ما از توانمندسازی دو توقع داریم. یکی آموزشهای عمومی برای سمنهای تازه تأسیس و یکی هم آموزشهای اختصاصی برای سمنهای قدیمی.
مفخمی: برای هر دوره یک ارزیابی میکنند. خروجی و میزان رضایت افراد آموزش دیده چگونه بوده است؟
گلزاری: خیلی بالا بوده.
مفخمی: شما وقتی پرسشنامه نمیدهید چگونه نظرسنجی کردید؟
گلزاری: شما چگونه متوجه شدید که از حاضرین نظرسنجی نشده است؟ شما که اصلاً در این دورهها نبودید. نزدیک ۳۰۰ سمن از این آموزشها استفاده کردهاند و نظرشان را گفتهاند. یافته های آنها نشاندهنده رضایت و آگاهی اعضای سمنهایی است که دوره دیدهاند. میخواهید منتشر کنیم؟
مفخمی: در سال87 که سازمان ملی جوانان وجود داشت،3کتاب توانمندی منتشر شد؛ از آن موقع تاکنون چرا یک کتاب توانمندسازی منتشر نشده است؟
گلزاری: واقعاً مطالبات سمنها این است که چرا وزارت ورزش کتاب منتشر نکرده است؟ شما واقعاً از طرف آنها به بیان مشکلات میپردازید؟ در حال حاضر برخی از سمنها و مدیران آنها به حدی از آگاهی و اعتبار رسیدهاند که خودشان از مؤلفان کتابهای توانمندی برای سمنها هستند. البته خود سمنها که بیشتر با ما ارتباط دارند میدانند که در این دو سال یک سالش را درگیر سر و سامان دادن به سمنها بودیم. میدانید که در سالهای گذشته به سمنها بیتوجهی و کملطفی کردند. یعنی5 هزار سمنی که از دولت اصلاحات برجای مانده بود به ۱۹۷ سمن آن هم با گرایشهای خاص و ویژه تقلیل پیدا کرد. سمنها را در دولت قبل قلع و قمع کردند. ما در آن شرایط جوان هراسی و جوان کنترلی وارد شدیم. در یک سال اول شروع کردیم آرامآرام قوانین سمنها را سامان دادن. در سال دوم شروع کردیم به آموزش دادن.
مفخمی: میتوانستید کتابهای قبل را منتشر کنید؟
گلزاری: مشکل سمنها انتشار کتاب برای توانمندی آنها نیست. مشکل جوانان نیز این مطالبی نیست که شما پیگیری میکنید. آیا شما علاقه دارید کتاب خاصی از دورههای قبل منتشر شود؟ اتفاقاً نقد من به دوره های قبل همین نگاه فرمالیته به حوزه جوان است. نگاهی که باعث می شود به جای ریشه یابی دقیق به دنبال رفتارهای نمایشی برویم.
البرزی: فکر میکنم مشکلاتی که مطرح شده به دلیل نبودن یک بانک اطلاعاتی در معاونت شماست که درباره نیازهای جوان وجود ندارد.
گلزاری: نه اینطور نیست. بسرعت نگویید وجود ندارد!
البرزی: یعنی شما بانک اطلاعاتی دادید؟
گلزاری: ما بانک اطلاعاتی از سمنهای موجود و نظرات
آنها داریم.
البرزی: همه جوانان که عضو سمن نیستند جوانهای دیگر هم هستند.
گلزاری: بله. وزارت ورزش و جوانان نتایج موج جدید ارزیابی نگرشها و ارزشهای جوانان را در سال قبل منتشر کرد. این تحقیق جامع و وسیع بود. یک کار تحقیقی وسیع. در سمنها نیز تمام اطلاعات و شناسنامه و نیازهای آنها را داریم، اما تصور اینکه ما برای ۲۳میلیون جوان ایرانی بانک اطلاعاتی داشته باشیم تصور رؤیایی و غیرعملی است.
البرزی: به نظر میرسد اگر یک سامانه ملی، مثل سامانه یارانهها طراحی شود تا جوانان بتوانند نیازهای خود را در آن مطرح کنند و ایده دهند، مؤثر است.
گلزاری: پیشنهاد خوبی است ولی اینکه ۲۳ میلیون جوان به آن ایده بدهند و ایدهها چگونه باشد و چه هزینههایی دارد، مطرح است و بودجه زیاد میخواهد که مجلس باید
تصویب کند.
مفخمی: چرا در این دو سال جلسه هماندیشی با جوانان تشکیل ندادید؟
گلزاری: فکر میکنم اینکه شما در یک دوره جشنواره حضرت علی اکبر(ع) برتر شدید نگاهتان را کمی عوض کرده است. بهتر است با دقت نظر حرفها زده شود. بنده از زمان قبول مسئولیت به ۲۱ استان کشور سفر کردهام و در تمام این سفرها با جوانان دیدار داشتهام. در تهران هم چندین نشست هماندیشی برگزار شده است. حتی با منتخبان استانهای سراسر کشور نیز نشست هماندیشی داشتهام. علاوه بر من مدیرکل مشارکتهای اجتماعی ما نیز در یک سال گذشته نزدیک ۲۰ نشست با جوانان گروههای مختلف داشته است. مدیرکل طرحهای ملی هم چندین نشست با جوانان داشته است. این دلیل نمیشود که مسائل شخصی خود را به کل جوانان تعمیم دهیم. به هرحال بخشی از رفتارهای مدیریتی سلیقهگرایانه هم وجود دارد. همان طور که شما در دولت قبل برگزیده جشنواره شدید این حق هم وجود دارد که مدیران با جوانان دیگر نشست برگزار کنند. اگر دیداری با شما صورت نگرفته دلیل نمیشود نظر هیچ کس پرسیده نشده است.
فروتن: تنها دیکته «ننوشته» است که غلط ندارد. واقعیتی است که همه ما به نوعی با آن درگیر هستیم. حتماً دوستان جوان ما میدانند که اصلاح یک مسیر دچار آزمون و خطاهای بسیاری میشود و از این طریق است که به بهترین و مؤثرترین راهبرد دست پیدا میکنند. اما چند نکته در صحبتهای دوستان مشهود بود. ایرادهایی که از سوی این دوجوان دریافت کردیم به نوعی معطوف میشد به اینکه خیلی از آن دستورالعملهایی که در سازمان وجود دارد به صورت شفاف پیاده نشده است. یعنی ایجاد حق و توقع کرده است. اینکه بسیاری از مسائل نوشته شده و به دلیل نبودن زیرساختهای لازم این ایرادها را
ایجاد میکند.
گلزاری: ما میگوییم عنوان مشاور جوان انتظار برمیانگیزد ما در سازمان خود افرادی داریم که حکم مشاورره دارند ولی در یک تخصص خاص. به او میگوییم مشاور در فلان امور. اما اینکه از جوانها استفاده نشود غلط است من از جوانها استفاده میکنم هم در مدیریت وهم در مشاوره اما نه با عنوان مشاوره جوان عام. در حوزههای متعدد افرادی با ما کار میکنند که جوان هستند،اما توان و تخصص لازم را دارند.
فروتن: خوب این رفع ابهام میکند که ما در این قضیه اعتماد جوانان را بیشتر کنیم.
گلزاری: یعنی جوان باید توانمند باشد. وقتی بگوییم مشاور جوان، جوان فکر میکند به خاطر سن او حقی برایش ایجاد شده است.
فروتن: پس لزوماً آن مقام مشورتی، یعنی داشتن انتصاب به جامعه هدف و داشتن تخصص در حیطه کاری. اما یک نکتهای که به نظر میرسد موجب ایجاد شبهه شده است این است که برای هر طرح راهبردی مثل سمنها، دلایل و مسیرهای راهبردی باز و مشخص نیست.
گلزاری: در موضوع سمن، خیلی مشکل وجود دارد. اولاً وزارتخانههای متعدد خودشان سمن دارند. مسئول همه آنها ما نیستیم. از طرفی مسئولیت قانونی سمنها به عهده وزارت کشور است. هنوز قانون سازمانهای مردم نهاد در مجلس تصویب نشده است. همه اینها مشکلاتی ایجاد میکند که موجب میشود ما با موانع برخورد کنیم. تلاش کردیم فرآیند دادن مجوز را کوتاه کنیم البته این مربوط به سمنهای خودمان است. هرچند بازهم ما طبق قانون اعتبارنامه موقت میدهیم و سمنهای جوانان نیز باید مجوز رسمی خود را از وزارت کشور بگیرند. مدیرکل مشارکتهای اجتماعی وزارت کشور از مدیران سابق سازمان ملی جوانان بودهاند و در این مدت با حسن تعامل سعی کردیم موانع را کم کنیم.
مفخمی: مشکلی که وجود دارد این است که وزارت ورزش و جوانان یک اساسنامه مینویسد درباره سمنها. وقتی ما این اساسنامه را به ثبت شرکتها میبریم میبینیم آن را قبول ندارند.
گلزاری: بله درست است. موانع وجود دارد ولی ما به سهم خودمان پیگیری میکنیم.اما چون مسئول صفر تا صد سمنها نیستیم به مشکل برمیخوریم.
فروتن: آقای گلزاری میخواهم یک سؤال صادقانه از شما بپرسم. آیا احساس نمیکنید در وضعیت دشواری قرار گرفتهاید که ریشه آن، موازیکاری نهادهای مختلف در عرصه جوانان است؟
گلزاری: در همه موارد نه، ببینید موضوعات حوزه جوانان بسیار وسیع است. یکی از آن موضوعات که در آن موازی کاری وجود دارد مشارکت اجتماعی جوانان است. یکی دیگر از موضوعاتی که متولیان متعددی دارد و اما کار هماهنگی در آن انجام نمیشود حوزه ازدواج جوانان است. یعنی ما ۱۴ دستگاه داریم که به نوعی در حوزه ازدواج ورود پیدا میکنند. در موضوع آسیبهای اجتماعی جوانان و اوقات فراغت نیز همین مشکل را داریم. مسائل جوانان متولیان متعددی دارد که بهطور ناقص و مقطعی در آنها وارد میشوند. اینکه ما بتوانیم آنها را هماهنگ کنیم کار سادهای نیست و اگر عزمی هم بود که این هماهنگی صورت بگیرد بعد از ادغام حوزه جوانان با ورزش آن هم از بین رفته است.در گذشته سازمانی به نام سازمان ملی جوانان وجود داشت که با توجه به جایگاهش در دولت همه دستگاهها را با هم هماهنگ میکرد. رهبر ارکستر جوانان بود. این داستان ادغام آن را از بین برده است. ما الآن با مشکل جدی ساختاری
روبهرو هستیم.
البرزی: در مورد ازدواج،سال ۸۹ براساس یک دستورالعملی برای دستگاهها وظایفی مشخص شد اما ظاهراً در این دوره آن تکالیف هم انجام نشده است.
گلزاری: نه این همان ماده ۴۳ برنامه است که توجه زیادی به آن نشده است، اما باید ببینید ما در حوزه ازدواج، کنترل خشم، اوقات فراغت و مشارکت جوانان کارهای زیاد خوبی کردهایم و در مسأله تفکیک هم جدی هستیم چون آن را هدف اصلی میدانیم. از طرفی پیگیر سر و سامان دادن به مسائل جوانان در استانها هستیم.ما انتظار داریم رسانهها تمام سعی خود را کنند که این داستان غمانگیز ادغام جوانان با تفکیک مجدد به پایان برسد.
فروتن: ما یک ردهبندی سنی درست کردهایم و بر اساس آن هم صحبت میکنیم. آیا اصولاً ساختاری به عنوان <حوزه جوانان> وجود دارد؟
گلزاری: مشکلی که وجود دارد این است که برخی به ساختاری به عنوان حوزه جوانان اعتقادی ندارند.میگویند اگر جوان مشکل و مسألهای دارد از کودکی و نوجوانی است اما از نظر واقعیتهای مدیریتی مجبوریم یک برش بدهیم و به گروهی برسیم که یک مقداری تفاوتهای خاصی دارند. بارها گفتهام. جوان نه آن ضعف و ناتوانی و وابستگی دوران قبل را دارد، نه ضعف و سستی دوران بعد را نه محافظهکاری میانسالان را و نه آن هیجانپذیری نوجوانان را به همین دلیل جوان نیرو و قدرت است که باید اینجا به آن توجه کرد. باید به آن به عنوان نیروی کارآمد جامعه نگاه کرد.
فروتن: من هم موافقم که باید برش بزنیم چون چارهای نداریم.
گلزاری: اگر قرار است برش بزنیم باید در جوانی برش بزنیم.
فروتن: با توجه به اینکه مقام شما یک مقام علمی است، آیا این فضا را حیف نیست که نداشته باشید که دور از موازی کاری حدود بگذارید برای برنامهها،مثل اشتغال جوانان، چون دیده میشود دستگاههای مختلفی گوشه کار را گرفتهاند و به صورت پراکنده کار انجام میدهند. یعنی اشتغال را مثلاً به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بسپارید.
گلزاری: اگر بیاییم یک طرف برگهای تمام وظایف یک حکومت را نسبت به جوانان بنویسیم حدود ۲۵ وظیفه میشود.بعد طرف دیگر برگه دستگاههای دولتی را یادداشت کنیم. آنگاه هر کدام از موارد دو طرف را با خطی به هم وصل کنیم. مثلاً مسکن متولی دارد که همان وزارت مسکن است، اشتغال، وزارت کار و غیره، در آخر یکسری از مسائل زمین میمانند. به عبارت دیگر اینها دو قسمت میشوند: «الف» و «ب»، «الف» یعنی تکالیفی که نسبت به جوانان داریم و دستگاههای آن هم وجود دارند. «ب» آنهایی که متولی ندارند. اینگونه میفهمیم حوزه جوانان دارای دو قسمت است، تقریباً ۷۰ درصد آن «الف» است که مدیریتی و فرابخشی است و ۳۰ درصد اجرایی خاص خود.
شورای عالی جوانان که در گذشته تأسیس شد و رئیس آن رئیسجمهوری است و اعضایش وزیران مسئول دستگاههای «الف» آنجا بودند. در آن شورا سیاستگذاری و تقسیم کار میشود که دستگاههای عضو باید اجرا کنند. معاون وزیران این دستگاهها، در ستاد ملی ساماندهی امور جوانان جمع میشوند. در استانها هم ستاد ملی استانی برگزار میشود. در این میان ما پیگیر مسائل هستیم. اگر مقامات بالای کشور جدی باشند این گزارشها جدی گرفته میشود. از طرفی آن 30 درصد باقیمانده هم نباید زمین بمانند. ما معتقدیم که از قبل از ازدواج جوانان باید ترغیب به تشکیل خانواده شوند و بعد از طلاق هم مدیریت زندگی را بیاموزند. اینها متولی ندارد ما خودمان انجام میدهیم که البته
بودجه میخواهد.
خلاصه قسمتی از مشکلات جوانان ساختاری است، قسمتی کمبود بودجه است. جشنوارههایی مثل جشنواره حضرت علیاکبر(ع) هم که شکل نمایشی آن بیشتر بوده است.جشنوارهها برای انگیزه ایجاد کردن خوب است اما اصل کار این است که دستگاهها باید انجام دهند. فقط جشنواره علیاکبر (ع) قبلاً چند میلیارد هزینه داشته یعنی نصف بودجه الان ما!
ما مخالف این جشنواره نیستیم ولی اینکه همه دغدغهمان برگزاری جشنوارهها باشد درست نیست.
مفخمی: شما گفتید ما باید راهنمای جوان داشته باشیم. ما الان یکسری منتخب داریم چرا مشخص نمیکنید که اینها به عنوان کسی که دنبال مطالبه جوانان باشند در وزارتخانه شما فعالیت کنند و گزارش عملکرد به شما بدهند بهصورت افتخاری.
گلزاری: امسال در نمایشگاه کتاب غرفهای بود بهنام غرفه اهل قلم که به کسانی که 4 کتاب چاپ کردهاند کارت اهل قلم میدادند. من پرسیدم که جوان اهل قلم هم دارید؟ گفتند آری و بعد گزارش دادند که بیش از هزار نفر جوان نویسنده کاری اهل قلم دارند.
ما دلمان میخواهد اینها تشویق شوند. با وزارت ارشاد صحبت کردیم برای تجلیل از آنها مراسم بگیریم. اعلام میکنیم که اگر گروهی از جوانان توانا که کارشناس یک موضوع هستند حاضر باشند بعد از مدتی بهصورت افتخاری با ما همکاری کنند و نماینده ما در کار گروههایی که وجود دارد باشند و کار جوانان را پیگیری کنند استقبال میکنیم.
ایران: چه تعداد؟
گلزاری: بهاندازه حوزههایی که فعال شده مثلاً کارشناسی، در حوزه اشتغال و کارآفرینی درحوزه مسکن و آسیبهای اجتماعی
فروتن: البته باید در نظر گرفت که این طرح تبعاتی هم دارد از خودتان بگذریم که کارهایتان شناسنامه دارد،برخی ادعاهایی میکنند که برای ارزیابی آن ادعاها حفرهای درست میشود.
البرزی: درباره الزامات قانونی بگویید که آیا اهرمی وجود دارد که اگر دستگاهی به تکالیف خود در حوزه جوانان عمل نکرد بتوان با آن برخورد کرد؟
گلزاری: باید توجه و حساسیت جدی در مسئولان و نه فقط مردم نسبت به موضوع جوانان پیدا شود. چون برخی معتقدند که مسأله جوانان نباید جدا از سایرین برجسته باشد. این نگاه را ما پر آسیب میدانیم که باید نقد شود. واقعاً ما باید به مسائل جوانان برسیم که متأسفانه این نگاه همه مدیران نیست. البته آنها نمیگویند ما جوان را دوست نداریم بلکه میگویند آنها را در کنار سایر قشرها ببینید.
برگزاری میزگردهای علمی لازم است تا معلوم شود که آیا باید به جوانان جدا نگاه کرد یا نه؟ بحث دیگر این است که در حال حاضر اراده و همت در دولت برای تفکیک حوزه جوانان از وزارتخانه وجود دارد.این تفکیک قطعی است و امیدواریم امسال انجام شود.اما سناریوی بعد از تفکیک مبهم است. گزینه مدیریتی بعد از تفکیک هنوز مشخص نیست ما معتقدیم که مثل گذشته معاونت رئیس جمهوری شود. نامهای هم به امضای آقای دکتر نوبخت و آقای دکتر گودرزی دراین خصوص برای طرح در دولت تهیه و ارسال شده که هنوز مسیر اجرایی و قانونی خود راطی نکرده است. اگر اینها انجام شود و جلسات شورای عالی جوانان و ستاد ملی ساماندهی هم تشکیل شود، حوزه جوان از این بلاتکلیفی بیرون میآید و ساماندهی میشود.
ایران: همه این اتفاقات به نظر میرسد شامل نسل جوان امروزی نشود.
گلزاری: چرا؛ اراده مدیریتی میخواهد، کارهای کارشناسی آن انجام شده و جلو رفته است.