متدولوژی زندگی برتر مصطفی فروتن ؛ روانشناس ، مدرس و محقق علوم رفتاری
یک محقق علوم رفتاری گفت: از زمان بسیار دور مصرف موادمخدر و نشاط کاذب به شیوه های مختلف وجود داشته است. در گذشته از ریشه های گیاهان به عنوان درمان یا مسکن استفاده می کردند که بعدها به موادمخدر تغییر ماهیت داده و روز به روز اشکال جدیدتری به خود گرفته است. در گذشته که مواد مخدر بودند باعث تخدیر فرد معتاد می شدند اما امروزه موادمحرک باعث تحریک اعصاب می شود.
به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر؛ دکتر مصطفی فروتن در گفت‌و‌گو با پایگاه اطلاع‌رسانی ستاد با بیان این که هر روز موادمخدر جدیدی به بازار عرضه می‌شود، می‌گوید: تغییر الگو مصرف، استفاده کنندگان از موادمخدر وسیع و تخصصی تر شده اند. وسیع تر از این لحاظ که تمام طیف ها را به خود مشغول کرده است و در سنین مختلف حتی مدارس نیز رخنه کرده است. درگذشته اگر دختری سیگار پدرش را برایش می‌آورد تابوی اجتماعی بود اما متاسفانه امروزه زن ها و دخترها عدد قابل توجهی را در آمار معتادان دارند.
وی با اشاره به این که بزرگ‌ترین دلیل گسترش مصرف موادمخدر فروشندگان آن هستند می افزاید: مصرف کننده هیچ وقت دنبال مصرف نیست بلکه این فروشندگان هستند که در حال پیشرفت هستند. جامعه مصرف کننده معمولا دارای سلیقه است که اگر اربابان صنعت بتوانند ذائقه آن را بشناسند، بازار را به دست خواهند گرفت. کما این که می بینیم فردی گوشی خوبی دارد اما به دلیل آن که یک گوشی بهتری به بازار عرضه شده به سوی آن کشیده می شود. فروشندگان حرفه‌ای تر و بازار تخصصی تری را در زمینه موادمخدر به خود اختصاص داده و توانسته اند طیف خاکستری خریداران را به خود اختصاص دهند. اصلی ترین دلیل گسترش موادمخدر پیشرفت کسانی است که این صنعت را به دست دارند.
این محقق علوم رفتاری در ادامه می افزاید: دو دلیل باطنی و ظاهری نیز باعث گسترش موادمخدر شده است. دلایل باطنی خود شامل سه طیف است. اول گروهی که اغراض استعماری دارند. این کشورها، با زیرکشت بردن زمین های برخی کشورها و اجبار مصرف آن کشور و کشورهای اطراف برای دستیابی به استعمار آنها را به تباهی می کشانند. دومین طیف با اغراض سیاسی دومین پیش می روند. به گفته رهبر معظم انقلاب ارزش هر کشور به نیروی انسانی آن است. طیف دوم با از کار انداختن نیروی انسانی و جوانان آن کشور به اغراض سیاسی خود رسیده و کشوری را فلج می کنند. سومین دسته کسانی هستند که با اغراض اقتصادی به گسترش موادمخدر می پردازند. این افراد از سردسته ها و کارترها تا خرده فروشان و دلالان خرده پا هستند. به دلیل آن که موادمخدر پنجمین صنعت پولساز دنیا است گروهی در آن سرمایه گذاری می کنند.
دکتر مصطفی فروتن در ادامه به تشریح دلایل ظاهری و یا عینی پرداخته می گوید: نفرات بیشتری به موادمخدر متمایل می شوند به دلیل سهل الوصول بودن قیمت و دسترسی آن. موادمخدر از 30 ثانیه تا 15 دقیقه در اختیار یک فرد قرار می‌گیرد. ضمن آن که برای جذب افراد بیشتر قیمت آن را چنان کاهش می دهند که یک محموله 40 میلیونی با قیمت 2 میلیون به فروش می رسد.
این روانشناس اجتماعی در ادامه با اشاره به این که موادمخدر صنعتی و محرک در ظاهر کم عارضه هستند می افزاید: برای مصرف موادمخدر سنتی نیاز به وافور، سرنگ و… بود در صورتی که امروزه بسیار راحت در قالب دود سیگار، استنشاق و یا خوردن استفاده می شود. افراد به دنبال احساسات نامطلوبی که در زندگی دارند به موادمخدر روی آورده تا مدار احساسات مطلوب را به آنها دهد. در صورتی که به همان اندازه ای که حس مطلوب می دهد می تواند مخرب هم باشد. به عنوان مثال کرکدیل که در پشت مرزهای ایران است باعث می شود که فرد عضو بدنش را در دامن موادمخدر جا بگذارد زیرا کاملا فاسد می شود. یا مواد دیگر مخدر روی سیستم عصبی و کل سیستم بدن تاثیر بسزایی می گذارد.
وی با اشاره به این که باید برنامه هایی به دور از سلایق سازمانی و جناحی، موازی کاری، مداخلات زیاد و البته با تخصص برای مبارزه با موادمخدر پی ریزی کنیم، می گوید: با موازی کاری های بسیار یک معتاد را دستگیر می کنند اما کسی برای جان مایه آخر که ترک و بازگشت او به چرخه اجتماع است کم کاری می شود. مبارزه با موادمخدر یا محرک نیاز به اقدامی دو وجهی دارد. در درجه اول ارزیابی وضعیت کنونی و مدیریت مرز بحران امروز و دوم کاهش و قطع مصرف در نسل فرداست.
دکتر مصطفی فروتن با تاکید بر این که باید بارویکرد اجتماعی و یا همه جانبه با موادمخدر مبارزه کنیم، می افزاید: باید دید اجتماعی به مسئله اعتیاد داشت. پلیس، قوه قضائیه، سیاستگذاران، کارشناسان و متخصصان باید به کار گرفته شود و با تمام دست افزارها به موادمخدر حمله کرد. اما باید تمام این افراد توسط متولی مدیریت شوند. ضمن آن که باید با دید نظامی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به آن نگاه کرد. پلیس در حفظ و صیانت از ورود موادمخدر و تجاوزات مرزی پیشگیری کرده و باید با تشدید بیشتری آن را پیگیری کند.
در بحث فرهنگی و اجتماعی به گفته این روانشناس باید برنامه درستی نیز برای طولانی مدت تهیه کنیم که نقش هر سازمان و مسئولی در آن مشخص شده باشد، وی با اشاره به این که در گذشته شعار دادیم فرزند کمتر زندگی بهتر، باعث شد که حالا هیچ فرزندی نداشته و دچار نگرانی پیری جمعیت شویم و بگوییم فرزند بیشتر زندگی بهتر. پس این نقشه راه باید دقیق بوده و همه جوانب را در آن سنجید. باید از NGO هایی که فعالیت مثبت و مثمرثمری دارند، حمایت شود. گروهی به بهانه سمن ها فعالیت کرده و دچار تخلفاتی می شود که به پای همه سمن ها نوشته می شود.
دکتر مصطفی فروتن با اشاره به رویکرد سیاسی که در حوزه موادمخدر وجود دارد می گوید: اگر لازم است باید برخورد قاطعی سیاسی هم با برخی مسائل بشود. وقتی بحث های سیاسی درباره بحران های ناکارآمدی و ناامیدی در کشور می‌شود مشکلات سیاسی را به وجود می آورد. در صورتی که می توان با پرهیز از مناقشات جو متشنج را آرام کرد. فضای ناآرام سیاسی یکی از دلایل ناامیدی به آینده در جوانان است که آنها را به سوی اعتیاد یا خودکشی سوق می دهد. حتی مسائل اقتصادی نیز یکی از دلایل مهم اعتیاد است. اگر رفاه اجتماعی و ایجاد امید به آینده، فضای مناسب تحصیل و اشتغال برای جوانان وجود داشته باشد آنها به سمت و سوی ارضا حق مشروع خود از راه نامشروع نخواهند بود. وقتی جوانی بیکار باشد و با وجود سن زیاد ازدواج نکرده باشد، به سوی مهمانی هایی که مخدر و محرک در آن مصرف می شود کشیده می شود.
این روانشناس اجتماعی با بیان این که باید در سه دوره مهدکودک، مدارس و دانشگاه آموزش های لازم را به فرزندانمان بدهیم می گوید: اگر آموزش مهارت های زندگی را از کودکی شروع کنیم آنها با شناخت منطقی پا به آینده خواهند گذاشت.
به گفته این محقق علوم رفتاری در حال حاضر مصرف قرص دانشجویی یا ریتالین و مفتامین ها در بین دانشجویان رواج پیدا کرده است. به جای آن که کار درستی در این مورد انجام دهیم تعداد آن را در بازار کم کردیم که در دسترس نباشد به حدی که بیمارانی که نیاز به این دارو دارند دسترسی کمی به داروی خود پیدا می کنند. باید تخصصی و دقیق تر به قضیه موادمخدر نگاه کرد. طبق تحقیقی که چندی پیش انجام شده تمام داروهای لاغری زیرشاخه ای از موادمخدر شیشه هستند ولی در رسانه های ماهواره ای تبلیغ می شوند و می بینیم که سه نفر از هموطنانمان طی همین چند ماه اخیر به خاطر خوردن آنها جان خود را از دست می دهند.
دکتر مصطفی فروتن با اشاره به این که اگر همه گروه ها کار خود را درست انجام دهند باز هم محور خود فرد است می‌گوید: بعضی از خانواده ها معتقدند که باید کلاه خودشان را سفت بچسبند در صورتی که یک سیب گندیده، سیب های کل سبد را به خرابی می کشاند. به همین دلیل باید خانواده ها را از لحاظ علمی و فرهنگی توانمند ساخت. بیش از 98 درصد مخاطبان تریبون ها در سراهای محله خانم ها هستند. با توجه به این که هزینه های یک فرد معتاد زیاد و هزینه های پیشگیری کمتر است باید با در اختیار دادن پکیج های اقتصادی به مردان آنها را نیز به این تریبون ها کشاند تا مهارت های زندگی را به خوبی یاد بگیرند. خیلی از والدین از مهارت های کاربردی زندگی چیزی نمی دانند بنابراین چیزی هم نمیتوانند به کودکان خود یاد دهند. فرض کنید در یک روز بارانی چرخ ماشین شما پنچر شود شما شیشه های آن را هم خرد می کنید؟ مهارت های زندگی یاد می دهد که چطور می توانیم یک بحران را مدیریت کنیم که بدتر نشود.
این روانشناس اجتماعی با بیان آن که خودمراقبتی مهم ترین راه مشارکت مردم در مبارزه با موادمخدر است، می افزاید: در بحث خودمراقبتی بیشتر به حوزه سلامت فیزیکی پرداخته ایم تا حوزه فرد و خانواده و اجتماع. باید مهارت خودمراقبتی به خانواده ها آموزش داده شود تا علاوه بر فرزندپروری، مهارت جذب فرزند به خانواده و «نه» گفتن را هم یاد بگیرند. در این صورت است که هر چقدر عرضه موادمخدر زیاد باشد تقاضا و بازاری نخواهد داشت.
منبع خبر: روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر93.2.14
http://www.dchq.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=7393:2014-05-04-03-56-22&catid=90&Itemid=5266